Woda absorbuje światło i kolory, powodując że podwodny świat wydaje się nam mniej barwny. Obserwujemy osłabienie światła po przejściu przez środowisko wodne oraz stopniowe, zależne od głębokości zanikanie barw, poczynając od czerwonej i żółtej. Dlatego też podczas każdego nurkowania powinno się używa latarek. Będą nam bowiem oświetlać drogę nie tylko w czasie nurkowania nocnego, jaskiniowego czy wrakowego, ale także będą pomocne w „wydobyciu” naturalnych kolorów zanikających na głębokościach poniżej 10 m.

Dlaczego warto ją mieć?
Latarka jest elementem ekwipunku nurkowego, na który przeważnie decydujemy się dopiero wtedy, gdy zamierzamy nurkować nocą. A szkoda, bo ileż tracimy z nurkowania dziennego! Tak samo jak większość z Was zanim zanurkowałam w cieplejszych morzach i oceanach, najpierw napawałam się widokiem podwodnego świata, oglądając amatorskie filmy kręcone podwodną kamerą. Oszołomiła mnie ta niesamowita eksplozja i intensywność kolorów. Przyznam się także, że moim ulubionym miejscem podczas spacerów w ZOO, oprócz zagrody fok, były akwaria z egzotyczną fauną i florą podwodną. Nie mogłam się doczekać, kiedy w końcu zobaczę to wszystko na własne oczy! Jednak, gdy to w końcu nastąpiło, to przyznaję się, że byłam trochę rozczarowana... Teraz ktoś powie: oszalała, ale wybredna, ślepa czy jak? Nurkowaliśmy wtedy na głębokości 15 m – nie zaprzeczam, że było niesamowicie, ale kolory były przybladłe i nie tak żywe jakie zachowałam w pamięci. No cóż, bardzo łatwo znaleźć powód takiego stanu rzeczy: kamera, którą kręcono film wyposażona była w dwie lampy o mocy 100 W każda, a akwarium było super oświetlone z zewnątrz i spod wody... a ja na nurkowanie niestety nie zabrałam latarki... nigdy już nie popełniłam tego błędu. Możecie powiedzieć, że w naszych polskich wodach nie jest przecież tak kolorowo? Tak, macie oczywiście rację, ale czy kiedykolwiek próbowaliście wydobyć naturalny kolor pięknej soczystej zieleni, która mnie osobiście kojarzy się z miękkim, atłasowym leśnym mchem, po którym chciałoby się wręcz chodzić bosymi stopami. Często też w różnych zakamarkach odpoczywają węgorze czy sumy, które na żer wychodzą dopiero w nocy. Dzięki latarce możemy oświetlić takie właśnie miejsca pod uskokami skalnymi lub w zagłębieniach, do których nie dociera światło słoneczne. Poza tym podczas nurkowania głębokiego w naszych polskich jeziorach (na głębokości 20 - 40 m) robi się zupełnie ciemno, a przecież musimy widzieć wskazania przyrządów pomiarowych, otoczenie i partnera – latarka będzie tutaj istotnym elementem wpływającym na bezpieczeństwo nurkowania. Mam nadzieję, że przekonałam Was, że warto do swojego ekwipunku nurkowego dołożyć także latarkę. Zanim to zrobimy, zastanówmy się jaką wybrać...

Podział latarek ze względu na zastosowanie
Podstawowe źródło światła pełni rolę głównej latarki, czyli innymi słowy musi działać nieprzerwanie podczas całego nurkowania – czas ten nie powinien być krótszy niż 30 min. Jeśli planujemy dłuższe nurkowanie to oczywiście odpowiednio dłużej musi świecić nasza latarka. Latarka powinna także wytwarzać odpowiedni strumień świetlny – oczywiście im większy, tym lepiej. Należy więc założyć, że latarka główna powinna posiadać takie oto cechy: świecić odpowiednio długo, jasnym światłem, mieć większy zasięg i lepiej oświetlać niż latarka zapasowa. Latarka główna powinna mieć wygodne mocowanie oraz zabezpieczenie przed zgubieniem. W zależności od rodzaju i gabarytów można zastosować specjalną spiralę do latarki przypinaną do d-ringu jacketu lub uchwyt z pętelką zaciskową do nadgarstka. W przypadku latarek „dzielonych” – pojemnik z baterią zasilającą (kanister) może być montowany na pasie biodrowym jacketu, na kieszeniach jacketu, kieszeniach skafandra suchego, na butli poprzez użycie pasa do butli pony, czy na wężu automatu oddech. w pobliżu I st. Montując kanister należy zwrócić uwagę, czy łatwe będzie operowanie wyłącznikiem latarki. Natomiast głowica oświetleniowa (połączona z kanistrem odpowiednim przewodem) może być mocowana np. na wężu w pobliżu II st. automatu oddech., jako światło czołowe na miękkich opaskach neoprenowych lub do nadgarstka.
Zapasowe źródło światła to druga latarka, zwykle mniejsza i słabsza, wykorzystywana na wypadek awarii podstawowej latarki. Latarka zapasowa nie powinna być zbyt duża, aby nie przeszkadzała podczas nurkowania, ale tak umiejscowiona, aby w razie potrzeby szybko można było ją odnaleźć. W zależności od jej gabarytów zamocować możemy ją np. do ręki, pasa balastowego, jacketu, maski lub włożyć do kieszeni jacketu. Najczęściej latarkę zapasową wkładamy do jacketu. Dobrym pomysłem będzie wtedy połączenie latarki z d-ringiem jacketu poprzez wygodny w użytkowaniu karabinek – wówczas zabezpieczymy latarkę przed zgubieniem. Należy także sprawdzić, czy przypadkowo nie włączyliśmy jej – mielibyśmy kłopoty, gdyby w sytuacji awaryjnej okazała się rozładowana.
Stałe sygnałowe źródło światła jest włączone, podobnie jak główne światło, przez cały czas nurkowania, ale jest dużo mniejsze i nie oświetla nam drogi, lecz spełnia rolę oznaczenia pozycji nurka bądź łodzi, boi, lin opustowych czy brzegu. Do tego celu wykorzystuje się stroboskopy (błyskacze), światła chemiczne lub latarki z nałożoną na reflektor nasadką.
Stroboskopy wytwarzają bardzo krótkie i częste błyski światło białego lub czerwonego koloru o dużej jaskrawości (Fot. 10), które są doskonale widoczne w ciemności na powierzchni i pod wodą z bardzo dużej odległości (na powierzchni – ok. 2 - 3 km. Dlatego jeśli błyskacze wykorzystujemy do oznaczenia miejsca wejścia / wyjścia z wody powinniśmy upewnić się (zwłaszcza, gdy nurkować będziemy w porcie), czy nie będzie to kolidowało z nawigacją dla statków, ponieważ sygnał ten może zostać zrozumiały jako wzywanie pomocy i spowodować przypłynięcie służb ochrony wybrzeża lub innej łodzi. Gdy nurkujemy z łodzi na otwartym morzu należy pamiętać, aby błyskacze włączać dopiero pod wodą. Błyskacze zazwyczaj montuje się za pomocą rzepu do jacketu lub na ramię. Zdecydowaną zaletą błyskacza jest, w porównaniu z chemicznym światłem, możliwość wielokrotnego użycia.
Światło chemiczne to szczelna podłużna plastykowa rurka o długości ok. 10 - 20 cm, w której znajdują się dwa oddzielone od siebie płyny. Po zgięciu rurki płyny te łączą się (mieszają) i zachodzi reakcja chemiczna, w wyniku której otrzymujemy delikatne światło luminescencyjne (koloru żółtego, pomarańczowego, zielonego, niebieskiego, różowego), które może świecić nawet 6 - 12 godzin. Światło chemiczne niestety nie nadaje się do powtórnego użytku.
Latarki z nasadką na reflektor mogą emitować różnego koloru światło w zależności od koloru nasadki, która jest zazwyczaj w kolorze czerwonym, żółtym lub zielonym. Emitowane światło nie jest tak jaskrawe i widoczne, jak w przypadku błyskaczy, ale spełnia tę samą rolę i w odróżnieniu od światła chemicznego można używać go wielokrotnie, wymieniając tylko zużyte baterie.

Podział ze względu na zastosowane źródło światła
Żarówka to elektryczne, temperaturowe źródło światła, w którym ciałem świecącym jest rozżarzony na skutek przepływu prądu (zazwyczaj do temperatury ok. 2500 - 3000 st. K) drut z trudno topliwego materiału (pierwotnie grafit, obecnie wolfram) umieszczony w bańce szklanej. Żarówki mniejszej mocy wykonywane są zazwyczaj jako próżniowe, a większej mocy jako gazowane – wypełnionej mieszaniną gazów szlachetnych (np. argon z 10% domieszką azotu lub kryptonu). Trwałość typowych żarówek wynosi ok. 1000 godzin. Po upływie tego czasu strumień świetlny może się zmniejszyć nawet poniżej 80%.
Żarówki spotykane w latarkach nurkowych to:
- Standardowa – wytwarza najmniejszy strumień światła względem mocy elektrycznej, czyli światło włókna tej żarówki jest najsłabsze.
- Halogenowa – wytwarza strumień świetlny do 300% większy od normalnej żarówki przy tej samej mocy. Żarówki te oferują użytkownikowi najlepszą relację mocy oferowanego światła do zużycia energii spośród wszystkich żarówek.
- Kryptonowa - daje 170% światła porównywalnej żarówki standardowej.
- Xenonowa – oferuje bardzo dobre parametry świecenia – do 200% większy strumień w porównaniu do żarówki standardowej o tej samej mocy. Wyższa temperatura barwowa światła sprawia, że lepiej symuluje ono barwę dzienną i jest lepiej widoczna dla ludzkiego oka od światła kryptonowego. Światło tej żarówki ze względu na jego charakterystykę nie ulega rozproszeniu i z łatwością przebija słabą widoczność i penetruje na dużą odległość.
- Lampy wyładowcze typu HID (High Intensity Discharge) – są coraz częściej stosowane ze względu na bardzo duży strumień świetlny przy umiarkowanej mocy elektrycznej, a co za tym idzie, charakteryzują się odpowiednio długim czasem świecenia. Światło jest emitowane przez łuk elektryczny utrzymywany pomiędzy dwiema elektrodami zamkniętymi w małej niskociśnieniowej rurce szklanej wypełnionej oparami metalu. Lampy tego typu wymagają zastosowania odpowiedniej przetwornicy sterowanej układami elektronicznymi w celu zapoczątkowania i podtrzymania łuku elektrycznego. W chwili zapłonu emitowany strumień światła stanowi ok. 5% wartości docelowej i uzyskuje parametry pracy po upływie 15 - 20 sekund. Spektrum światła zależy od wielkości dostarczanej energii oraz składu oparów metalu w rurce wyładowczej i zbliżone jest do światła słonecznego. Po zgaszeniu, palnik typu HID może ponownie zostać uruchomiony po ostygnięciu elektrod i zawartości rurki, co w obecnych konstrukcjach trwa 15 - 30 sekund. Trwałość palnika jest większa 3 - 5 krotnie od żarówki halogenowej i wynosi około 1000 zapłonów. Palnik HID o mocy elektrycznej 10 W emituje światło porównywalne do żarówki halogenowej o mocy 55 W, jednak spektrum strumienia świetlnego jest przyjemniejsze dla oka i daje lepsze natężenie oświetlenia. Stosunek natężenia do mocy elektrycznej (LPW – lumens per watt) jest w przypadku tego źródła światła 6 - 8 razy wyższy niż dla najlepszych żarówek.
- Należy także wspomnieć o ultrajasnych diodach emitujących światło – LED (Light Emitting Diodes). Emitują one strumień świetlny pozwalający na zastosowanie w latarkach, może nie głównych, ale na pewno zapasowych. Charakteryzują się przy tym dużą odpornością mechaniczną i czasem bezawaryjnej pracy przekraczającym 10000 godzin. To sprawia, że świecące moduły nie potrzebują wymiany. Niewielkie rozmiary diod i niskie wymagania dotyczące źródeł energii pozwalają na przygotowanie bardzo małych i lekkich konstrukcji oraz zestawianie ich w zestawy o różnej mocy (np. latarki czołowe).

Zasilanie
Źródłem energii w latarkach mogą być ogniwa chemiczne (tzw. standardowe baterie) lub akumulatory o różnej technologii i konstrukcji. W każdym przypadku akumulatory umożliwiają znacznie większy pobór prądu niż baterie alkaliczne. W związku z tym latarki akumulatorowe wyróżniać będą się dużo większą mocą elektryczną zastosowanych żarówek (najczęściej występują 20, 35, 50, 100 W), a przez to będą emitować większy strumień światła. Jednak z drugiej strony nie można zapomnieć o ich naładowaniu przed nurkowaniem, gdy w przypadku drugiego rodzaju latarek wystarczy tylko wymienić baterie na nowe. Zawsze zresztą do latarek na baterie można użyć baterii akumulatorowych i ładować same baterie, jednak w takim przypadku należy się liczyć z pogorszeniem jaskrawości, ponieważ jednostkowe napięcie pojedynczego ogniwa alkalicznego wynosi ok. 1,5 V, natomiast pojedynczego akumulatora ok. 1.2 V.
Akumulatory najczęściej stosowane w latarkach są:
- Ołowiowo-żelowe – zaleta: najtańsze, ale za cenę krótszej żywotności (ok. 400 ładowań). Należy też wiedzieć, że jeśli akumulator będzie stale niedoładowany, spowoduje to spadek wydajności i skrócenie żywotności akumulatora.
- Niklowo-kadmowe (NiCd ) – mają opinię niezbyt dobrych ze względu na tzw. efekt pamięci. Jednak zapewniają możliwość ciągłego poboru prądu o dużym natężeniu, oraz wolno rozładowują się samoistnie. Dlatego też wciąż są stosowane jako źródło energii w latarkach, zwłaszcza o dużej mocy elektrycznej. Ich żywotność wynosi ok. 1000 cykli ładowania. Użytkując akumulatory tego typu należy starannie przestrzegać instrukcji producenta w kwestiach ładowania i przechowywania, ponieważ przez nieumiejętną obsługę można nieodwracalnie uszkodzić lub znacznie ograniczyć ich pojemność.
- Niklowo-wodorkowe (NiMH) – efekt pamięci został tu zminimalizowany, jednak należy pamiętać, że akumulatory te można doładowywać tylko w razie konieczności. Akumulatory tego typu reagują wyraźnie spadkiem pojemności na spadek temperatury i obserwuje się zjawisko samoistnego rozładowywania. Żywotność waha się w granicach od 500 do 1000 cykli ładowania.

Dodatkowe cechy
Spotkać możemy dwa rodzaje oświetlenia stosowanego w latarkach: punktowe i szerokokątne. Pierwsze z nich emitują wąski snop światła, natomiast drugie świecą szerokim strumieniem oświetlając dużo większy obszar. Istnieją też latarki z regulacją szerokości strumienia światła.
Istotne jest jaki zastosowano przełącznik światła w latarce – czy łatwo się go używa. Dokonując zakupu poproście sprzedawcę o rękawicę nurkową i spróbujcie wtedy włączyć / wyłączyć latarkę. Także nie mniej ważny jest rodzaj rękojeści – również na „sucho” warto wypróbować, którą latarkę wygodniej się trzyma. W czasie, gdy latarka nie jest używana lub transportowana zdarza się przypadkowe włączenie, dlatego ważny jest sposób jej włączania / wyłączania. Niektóre posiadają chowaną w obudowę rękojeść lub rozkładaną rączkę z uchwytem, inne specjalne blokady zakładane na włącznik.
Niektóre latarki posiadają wybór mocy (25%, 50%, 75% i 100%) – ta funkcja jest atutem, ponieważ nie zawsze jest potrzeba wykorzystywania maksymalnej mocy latarki, a przez to można wydłużyć czas jej świecenia. Niektóre zaś posiadają dodatkowy włącznik światła ostrzegawczo - awaryjnego (SOS) oraz zawór bezpieczeństwa sprężony z zaworem zwrotnym, aby zapobiec zalaniu latarki.
Ważne jest, aby obudowę latarki można było otworzyć szybko bez użycia narzędzi. Podłączenie ładowarki do latarki nie powinno stwarzać żadnych problemów, tak samo jak wyjęcie / włożenie baterii.
Latarki podwodne posiadać mogą pływalność dodatnią lub ujemną, zależnie od wielkości i zastosowanego zasilania. Niektórzy twierdzą, że praktyczniejsza jest ta z pływalnością ujemną, ponieważ nigdy „nie fruwa” podczas nurkowania i zawsze szybko można ją odnaleźć w razie potrzeby. Z kolei, latarka o pływalności dodatniej w przypadku zgubienia wypłynie na powierzchnię, lub gdy przez nieuwagę wrzucimy ją do wody, będzie się również utrzymywać na powierzchni, więc jest łatwiejsza do odzyskania. W przypadku zgubienia latarki z ujemną pływalnością trzeba pobawić się w poszukiwania podwodne. Jednak w przypadku dużej fali na pełnym morzu marne szanse na odnalezienie ma także latarka z dodatnią pływalnością...
Należy także zwrócić uwagę, czy latarka posiada katalizator wodoru. Jeśli nie, należy pamiętać, aby po nurkowaniu latarkę koniecznie rozkręcić na kilkanaście sekund, celem usunięcia nagromadzonego tam wodoru, który zbiera się podczas wyładowywania akumulatorów lub baterii.

Konserwacja
Przed nurkowaniem należy skontrolować o-ringi i przesmarować silikonem. Następnie upewnić się, czy obudowa jest dobrze dokręcona (nie trzeba używać zbyt dużej siły) oraz przed wejściem do wody sprawdzić, czy latarka działa.
Po nurkowaniu należy wypłukać latarkę w słodkiej wodzie (najlepiej moczyć ją przez kilka minut). Następnie wyjąć baterie (nie przechowywać ich w latarce, ponieważ mogą się „wylać”), natomiast latarkę akumulatorową naładować i przesmarować o-ringi. Niektóre latarki akumulatorowe przed ładowaniem trzeba najpierw całkowicie wyładować (wyświecić) – podczas tej czynności najlepiej latarkę włożyć do wiadra z wodą (nie wyświecać na sucho, ponieważ latarka nagrzewa się i wytwarza wysoką temperaturę). Należy przestrzegać zaleceń producenta i nie rozładowywać akumulatorów poniżej pewnego poziomu, zwykle sygnalizowanego „mruganiem” latarki. W latarkach pozbawionych elektroniki granicą rozładowania powinno być wyraźne przygasanie światła.
Latarki należy przechowywać w suchym i zacienionym miejscu. Podczas zimowego „leżakowania” należy pamiętać, aby latarki akumulatorowe co ok. 60 dni rozładować i naładować.

Jaką latarkę kupić?
Zakup odpowiedniej latarki powinien przebiegać tak samo jak w przypadku każdego innego ekwipunku nurkowego. Powinniśmy najpierw odpowiedzieć sobie na pytanie: w jakich warunkach nurkujemy / będziemy nurkować (ciepłe i przejrzyste wody czy nasze polskie jeziora?) oraz jakiego rodzaju są to nurkowania (płytkie czy głębokie, może wrakowe lub jaskiniowe?). Gdy będziemy znać odpowiedzi, łatwiej będzie dobrać najodpowiedniejsze do naszych potrzeb źródło światła.
Większość osób swoją pierwszą latarkę kupuje słabszą z założeniem, że kiedy kupią „mocniejszą”, ta stanie się światłem zapasowym. Nie jest to złe rozwiązanie, ale zastanówmy się, czy jej moc wystarczy na ten rodzaj nurkowania, który będziemy akurat wykonywać. Jeśli nie to lepiej skorzystajmy z wypożyczalni sprzętu nurkowego, a pieniądze zbierajmy dalej na tę latarkę, z której będziemy w pełni zadowoleni. Życzę trafnego wyboru.